Di Malaysia, masalah berlebihan berat badan dan obes semakin meningkat dan berada di tahap yang membimbangkan. Tinjauan Kebangsaan Kesihatan dan Morbiditi 2019 (NHMS 2019) mendapati separuh dari dewasa Malaysia (50.1%) mempunyai masalah berlebihan berat badan (30.4%) dan obes (19.7%). Prevalen berlebihan berat badan di Malaysia menunjukkan peningkatan saban tahun jika dibandingkan dengan kajian lepas seperti NHMS 2006 (29.0%), NHMS 2011 (29.4%), dan NHMS 2015 (30.0%). Prevalen obes juga menunjukkan peningkatan yang agak tinggi berbanding kajian sebelumnya iaitu NHMS 2006 (14.0%), NHMS 2011 (15.1%) dan NHMS 2015 (17.7%).

Pengambilan makanan berlemak dan minuman bergula secara berlebihan serta kurang melakukan aktiviti fizikal boleh meningkatkan risiko berlebihan berat badan, obesiti dan penyakit tidak berjangkit. Berdasarkan dapatan NHMS 2019, seramai 38.9% rakyat Malaysia mengambil minuman bergula sedia di minum (Ready to drink) sekurang-kurangnya sekali seminggu dan 4.2% rakyat Malaysia mengambil minuman tersebut setiap hari. Secara purata, dewasa Malaysia mengambil 6 sudu teh gula tambahan melalui pengambilan minuman bergula sedia di minum (Ready to drink) setiap hari. Pengambilan gula tambahan yang berlebihan berkait rapat dengan penyakit tidak berjangkit seperti diabetes mellitus. Tinjauan NHMS 2019 juga mendapati bahawa pesakit diabetes mellitus semakin meningkat apabila seramai 18.3% dewasa Malaysia menderita kerana diabetis mellitus pada 2019 berbanding 11.2% pada 2011 (NHMS 2011) dan 13.4% pada 2015 (NHMS 2015).

• Pelbagai aktiviti pendidikan dan promosi pemakanan telah dilakukan oleh Kementerian Kesihatan di samping promosi aktiviti gaya hidup sihat untuk mendorong masyarakat untuk bergerak aktif. Namun begitu, pendekatan ini didapati kurang berkesan dalam memerangi masalah berlebihan berat badan dan obesiti. Justeru, aktiviti pendidikan dan promosi pemakanan diteruskan dengan pelaksanaan hard policy untuk mengekang peningkatan masalah berlebihan berat badan dan obesiti.

• Kementerian Kesihatan bersama beberapa kementerian dan agensi luar, ahli akademik, badan professional dan badan bukan kerajaan (NGO) telah membentuk satu jawatankuasa untuk memerangi obesiti yang dipengerusikan oleh Timbalan Ketua Pengarah Kesihatan (Kesihatan Awam). Jawatankuasa ini memainkan peranan penting dalam mengenal pasti faktor risiko obesiti dan mewujudkan polisi bagi membendung masalah obesiti di Malaysia (Policy Options to Combat Obesity in Malaysia).

• Sebanyak 48 polisi melibatkan komponen pemakanan dan aktiviti fizikal di 3 setting iaitu sekolah, institusi pengajian tinggi (IPT) dan komuniti telah dipersetujui dan dimuktamadkan oleh Yang Berhormat Menteri Kesihatan sebagai strategi untuk memerangi masalah berlebihan berat badan dan obes. Pelaksanaan cukai ke atas minuman bergula merupakan salah satu pilihan polisi yang telah dipersetujui oleh Kabinet untuk mengurangkan pengambilan gula dalam kalangan pengguna dan seterusnya mencegah obesiti dan penyakit tidak berjangkit.

• Cadangan untuk mengenakan cukai eksais ke atas minuman manis bergula (SSBs) telah bermula pada Jun 2014. Lanjutan daripada itu, beberapa siri pertemuan dengan pihak berkepentingan seperti Jabatan Kastam Diraja, Kementerian Kewangan (MOF), Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan Industri (MITI), ahli akademik dan pihak industri telah diadakan bagi membincangkan pelaksanaan cukai eksais ke atas minuman manis bergula di Malaysia dengan lebih lanjut.

• Pada Mei 2018, Malaysia telah dilantik untuk menjadi lead country bagi Bengkel Establishment of Framework for the Fiscal Measure for Sugar-Sweetened Beverages (SSBs) yang diadakan di Pullman Putrajaya Lakeside Hotel, Putrajaya. Bengkel ini disertai oleh 9 negara ASEAN, sekretariat ASEAN, wakil UNICEF, wakil WHO dan beberapa perunding dari Malaysia dan Australia. Bengkel ini bertujuan untuk menetapkan satu framework untuk SSBs sebagai rujukan dan panduan negara anggota ASEAN dalam pelaksanaan pengenaan cukai eksais SSBs di negara masing-masing.

• Cukai eksais ke atas minuman manis bergula berkuatkuasa pada 1 Julai 2019 pada kadar harga RM0.40 seliter untuk minuman berkarbonat dan tidak berkarbonat yang mengandungi lebih 5 gram gula bagi setiap 100 ml, jus buah-buahan dan sayur-sayuran yang mengandungi lebih 12 gram gula bagi setiap 100 ml serta minuman berasaskan susu berperisa UHT yang mengandungi lebih 7 gram gula bagi setiap 100 ml.

Kerajaan Malaysia sentiasa prihatin terhadap kesihatan rakyat Malaysia terutamanya dalam memerangi obesiti dan penyakit tidak berjangkit berkaitan pemakanan. Pelaksanaan cukai eksais ke atas minuman manis bergula merupakan strategi untuk mengurangkan pengambilan gula dalam kalangan pengguna lantaran kenaikan harga minuman bergula kerana cukai. Pengguna akan lebih cenderung untuk mengambil minuman yang lebih sihat seperti air mineral dan susu sebagai pengganti minuman bergula dan secara tidak langsung boleh mengurangkan pengambilan gula yang seterusnya dapat mencegah obesiti dan penyakit tidak berjangkit. Pengenaan cukai eksais ini juga menggalakkan pihak industri untuk merumus semula produk mereka kepada produk yang lebih sihat atau kurang gula berikutan pelepasan membayar cukai sekiranya kandungan gula dalam produk minuman di bawah nilai ambang. Seterusnya, Kementerian Kesihatan pada masa ini bercadang untuk memperluas polisi pengenaan cukai eksais ini ke atas minuman manis yang lain iaitu dari kategori pra-campuran (minuman 3 dalam 1, minuman 2 dalam 1 dan sebagainya) dan makanan yang tinggi kandungan gula di masa akan datang.

Sektor Kawalan Obesiti dan Penyakit Tidak Berjangkit Berkaitan Pemakanan

Cawangan Pemakanan Komuniti dan Interagensi

Bahagian Pemakanan

Program Pengurusan Berat Badan Trim & Fit telah dijalankan bermula tahun 2012 yang merupakan program intervensi di tempat kerja kepada individu yang obes. Program ini dilaksanakan selama 6 bulan di jabatan/ agensi tempat kerja.

• Memberi kesedaran kepada peserta mengenai risiko obesiti serta kaitannya dengan penyakit tidak berjangkit.

• Memberi pengetahuan dan kemahiran kepada peserta dalam pengurusan berat badan yang sihat dan selamat melalui melibatkan amalan pemakanan yang sihat, rutin aktiviti fizikal serta motivasi diri.

• Mencapai penurunan berat badan sebanyak 10% daripada berat badan asal dalam tempoh enam bulan program.

Warga kerja yang mempunyai IJT di antara 30.0 kg/m2 hingga 35.0 kg/m2 (Obes Tahap 1), berminat dan bersetuju mengikuti segala aktiviti intervensi di sepanjang program.

1. Ceramah pemakanan

2. Runding cara pemakanan (RCP)

3. Aktiviti Pemakanan Sihat di Pasaraya

4. Demonstrasi Masakan

5. Pemantauan kendiri MyNutriDiari 2

6. Makan Sihat Weekly Challenge

1. Senaman mingguan berkumpulan

2. Aktiviti Mendaki Bukit

3. Fun Run/ Fun Walk

4. Aktiviti Rekreasi Berkumpulan – Nutri Hunt (treasure hunt), aquarobik

5. Pertandingan Sukan berkumpulan – futsal, fitballrobik

1. Seminar motivasi

2. Sharing session testimoni yang berjaya

3. Latihan dalam kumpulan

1. Garis Panduan Program Pengurusan Berat Badan Trim & Fit

2. Modul Program Pengurusan Berat Badan Trim & Fit

Pertanyaan lanjut, sila hubungi:

Sektor Kawalan Obesiti dan Penyakit Tidak Berjangkit Berkaitan Pemakanan

Cawangan Pemakanan Komuniti dan Inter-agensi

Bahagian Pemakanan

Program Pemerkasaan PIBG Bagi Menangani Masalah Obesiti di Kalangan Murid Sekolah yang juga dikenali sebagai Inisiatif C-HAT (Cara Hidup Anda Terbaik) merupakan mandat daripada YBMK untuk dilaksanakan pada tahun 2016 – 2018. Ia merupakan hasil kolaborasi pintar dengan Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) sebagai salah satu strategi untuk menangani masalah obesiti di kalangan pelajar sekolah. Inisiatif ini menggunakan PIBG yang dilatih sebagai duta atau agen perubahan untuk melaksanakan aktiviti-aktiviti ke arah amalan pemakanan dan gaya hidup sihat.

Taklimat dan latihan diadakan secara berfasa selama 3 tahun bermula 2016 – 2018 manakala pemantauan pelaksanaan aktiviti-aktiviti pemakanan dan gaya hidup sihat dijalankan pada tahun 2019. Mengikut sasaran Pelan Tindakan Pemakanan Kebangsaan Malaysia III (NPANM III, 2016-2025), bermula tahun 2019, sekurang-kurangnya 1 aktiviti berkaitan pemakanan atau kesihatan perlu dijalankan di setiap daerah pada setiap tahun. Pada tahun 2020, Inisiatif C-HAT juga telah dipilih untuk menjadi Key Performance Indicator (KPI) bagi Pengarah Bahagian Pemakanan iaitu peratus daerah yang melaksanakan sekurang-kurangnya satu aktiviti C-HAT, dengan sasaran 100% daerah melaksanakan aktiviti ini.

Strategi yang digunakan dalam pelaksanaan inisiatif ini termasuklah meningkatkan pengetahuan dan kesedaran ibu bapa serta guru mengenai kepentingan pemakanan sihat dan aktiviti fizikal dan seterusnya menterjemahkan pengetahuan yang diperolehi dengan mengamal dan membudayakan amalan pemakanan sihat dan aktiviti fizikal secara berterusan di sekolah dan di luar sekolah. PIBG yang dilatih dapat mengeratkan hubungan, bertukar pandangan dan pendapat, membina keyakinan serta keupayaan untuk menganjurkan aktiviti-aktiviti pemakanan dan kesihatan yang sesuai bagi menyampaikan maklumat kepada pelajar sekolah.

• Membentuk murid yang sihat dan produktif melalui pembudayaan amalan gaya hidup sihat dengan pemerkasaan PIBG.

• Memantapkan program promosi dan intervensi menangani masalah obesiti di sekolah dengan menambah nilai program atau aktiviti sedia ada di peringkat sekolah dan komuniti.

• Meluaskan capaian program PIBG bagi membentuk sekumpulan pasukan yang terlatih dalam membantu menangani masalah obesiti di sekolah.

• Menurunkan prevalen obesiti dalam kalangan murid sekolah.

Secara kumulatif, sebanyak 8,426 (82.6%) buah sekolah telah diberi taklimat dan latihan meliputi seramai 16,013 orang ahli PIBG dari tahun 2016 hingga 2018. Taklimat dan latihan C-HAT merangkumi 4 Modul seperti berikut:

• Peranan PIBG dalam Menangani Masalah Obesiti Di Sekolah

• Pemerkasaan PIBG Melalui Program Pemakanan Sihat Di Sekolah dan Pemantauan (BMI)

• Pemerkasaan PIBG Melalui Aktiviti Fizikal Di Sekolah

Selain itu, Mesyuarat Pengukuhan Inisiatif C-HAT juga telah diadakan di Zon Utara & Tengah, Zon Selatan, Zon Timur, Sabah, Sarawak dan Labuan pada tahun 2018 dan 2019 untuk melatih lebih banyak Jurulatih Utama (JU) C-HAT dan membentuk Pelan Tindakan C-HAT negeri masing-masing. Sehingga kini, terdapat seramai 215 orang JU C-HAT telah dilatih bagi melaksanakan aktiviti C-HAT di seluruh negeri.

Kesedaran mengenai kepentingan amalan pemakanan dan cara hidup sihat serta penglibatan ibu bapa dan guru dalam usaha menangani masalah obesiti dalam kalangan murid sekolah masih di tahap yang kurang memberangsangkan. Kerjasama padu Pegawai Sains (Pemakanan) dengan PIBG sekolah akan lebih memberi semangat dalam pelaksanaan aktiviti-aktiviti C-HAT di sekolah. Kolaborasi berterusan di antara PSP dan PIBG amat perlu bagi memastikan kesinambungan pelaksanaan aktiviti-aktiviti C-HAT dan dapat meningkatkan semangat dan motivasi mereka dalan menjalankan aktiviti-aktiviti pemakanan dan kesihatan.

Garis Panduan Pelaksanaan Pemerkasaan PIBG Dalam Menangani Masalah Obesiti Dalam Kalangan Murid Sekolah (C-HAT)

Sektor Kawalan Obesiti dan Penyakit Tidak Berjangkit Berkaitan Pemakanan

Cawangan Pemakanan Komuniti dan Interagensi

Bahagian Pemakanan

Program Pemerkasaan PIBG Bagi Menangani Masalah Obesiti di Kalangan Murid Sekolah yang juga dikenali sebagai Inisiatif C-HAT (Cara Hidup Anda Terbaik) merupakan mandat daripada YBMK untuk dilaksanakan pada tahun 2016 – 2018. Ia merupakan hasil kolaborasi pintar dengan Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) sebagai salah satu strategi untuk menangani masalah obesiti di kalangan pelajar sekolah. Inisiatif ini menggunakan PIBG yang dilatih sebagai duta atau agen perubahan untuk melaksanakan aktiviti-aktiviti ke arah amalan pemakanan dan gaya hidup sihat.

Taklimat dan latihan diadakan secara berfasa selama 3 tahun bermula 2016 – 2018 manakala pemantauan pelaksanaan aktiviti-aktiviti pemakanan dan gaya hidup sihat dijalankan pada tahun 2019. Mengikut sasaran Pelan Tindakan Pemakanan Kebangsaan Malaysia III (NPANM III, 2016-2025), bermula tahun 2019, sekurang-kurangnya 1 aktiviti berkaitan pemakanan atau kesihatan perlu dijalankan di setiap daerah pada setiap tahun. Pada tahun 2020, Inisiatif C-HAT juga telah dipilih untuk menjadi Key Performance Indicator (KPI) bagi Pengarah Bahagian Pemakanan iaitu peratus daerah yang melaksanakan sekurang-kurangnya satu aktiviti C-HAT, dengan sasaran 100% daerah melaksanakan aktiviti ini.

Strategi yang digunakan dalam pelaksanaan inisiatif ini termasuklah meningkatkan pengetahuan dan kesedaran ibu bapa serta guru mengenai kepentingan pemakanan sihat dan aktiviti fizikal dan seterusnya menterjemahkan pengetahuan yang diperolehi dengan mengamal dan membudayakan amalan pemakanan sihat dan aktiviti fizikal secara berterusan di sekolah dan di luar sekolah. PIBG yang dilatih dapat mengeratkan hubungan, bertukar pandangan dan pendapat, membina keyakinan serta keupayaan untuk menganjurkan aktiviti-aktiviti pemakanan dan kesihatan yang sesuai bagi menyampaikan maklumat kepada pelajar sekolah.

• Membentuk murid yang sihat dan produktif melalui pembudayaan amalan gaya hidup sihat dengan pemerkasaan PIBG.

• Memantapkan program promosi dan intervensi menangani masalah obesiti di sekolah dengan menambah nilai program atau aktiviti sedia ada di peringkat sekolah dan komuniti.

• Meluaskan capaian program PIBG bagi membentuk sekumpulan pasukan yang terlatih dalam membantu menangani masalah obesiti di sekolah.

• Menurunkan prevalen obesiti dalam kalangan murid sekolah.

Secara kumulatif, sebanyak 8,426 (82.6%) buah sekolah telah diberi taklimat dan latihan meliputi seramai 16,013 orang ahli PIBG dari tahun 2016 hingga 2018. Taklimat dan latihan C-HAT merangkumi 4 Modul seperti berikut:

• Peranan PIBG dalam Menangani Masalah Obesiti Di Sekolah

• Pemerkasaan PIBG Melalui Program Pemakanan Sihat Di Sekolah dan Pemantauan (BMI)

• Pemerkasaan PIBG Melalui Aktiviti Fizikal Di Sekolah

Selain itu, Mesyuarat Pengukuhan Inisiatif C-HAT juga telah diadakan di Zon Utara & Tengah, Zon Selatan, Zon Timur, Sabah, Sarawak dan Labuan pada tahun 2018 dan 2019 untuk melatih lebih banyak Jurulatih Utama (JU) C-HAT dan membentuk Pelan Tindakan C-HAT negeri masing-masing. Sehingga kini, terdapat seramai 215 orang JU C-HAT telah dilatih bagi melaksanakan aktiviti C-HAT di seluruh negeri.

Kesedaran mengenai kepentingan amalan pemakanan dan cara hidup sihat serta penglibatan ibu bapa dan guru dalam usaha menangani masalah obesiti dalam kalangan murid sekolah masih di tahap yang kurang memberangsangkan. Kerjasama padu Pegawai Sains (Pemakanan) dengan PIBG sekolah akan lebih memberi semangat dalam pelaksanaan aktiviti-aktiviti C-HAT di sekolah. Kolaborasi berterusan di antara PSP dan PIBG amat perlu bagi memastikan kesinambungan pelaksanaan aktiviti-aktiviti C-HAT dan dapat meningkatkan semangat dan motivasi mereka dalan menjalankan aktiviti-aktiviti pemakanan dan kesihatan.

Garis Panduan Pelaksanaan Pemerkasaan PIBG Dalam Menangani Masalah Obesiti Dalam Kalangan Murid Sekolah (C-HAT)

Sektor Kawalan Obesiti dan Penyakit Tidak Berjangkit Berkaitan Pemakanan

Cawangan Pemakanan Komuniti dan Interagensi

Bahagian Pemakanan

Program MyChoice merupakan program baru di mana Logo MyChoice akan diberikan kepada hidangan makanan/ minuman yang memenuhi kriteria nutrien yang ditetapkan.Hidangan yang mempunyai Logo MyChoice merupakan pilihan yang lebih sihat di restoran tersebut. Tujuan program ini adalah untuk memudahkan pelanggan membuat pilihan yang lebih bijak dengan memilih makanan/ minuman yang mempunyai Logo MyChoice. Secara tidak langsung, situasi ini dapat mewujudkan persekitaran yang menyokong amalan makan secara sihat. Selain itu, inisiatif ini juga bertujuan untuk menggalakkan industri perkhidmatan makanan untuk menghasilkan hidangan makanan dan minuman yang lebih sihat.

Setiap set hidangan makanan yang mendapat logo MyChoice mempunyai kalori tidak lebih daripada 500 kcal, kandungan natrium tidak lebih daripada 650 mg dan mempunyai sekurang-kurangnya satu sajian sayuran dan terdiri daripada kumpulan makanan yang seimbang.. Bagi kategori minuman pula, setiap hidangan minuman yang mendapat Logo MyChoice mempunyai kalori tidak lebih daripada 120 kcal dan jumlah gula tidak lebih daripada 5/ 7/ 12 bagi setiap 100 ml minuman bergantung kepada jenis minuman.

Program ini merupakan kesinambungan daripada program Pilihan Lebih Sihat (Healthier Choice Logo, HCL) yang memberi pengiktirafan kepada produk makanan berbungkus yang lebih sihat. Logo MyChoice akan diberikan kepada pilihan hidangan yang lebih sihat berbanding menu lain yang terdapat di restoran tersebut.

Pemaparan logo MyChoice ini diharap memudahkan pelanggan memilih makanan dan minuman yang lebih sihat sewaktu makan di luar. KKM tidak mempromosikan mana-mana rangkaian restoran, tetapi memberi pengesahan bagi pilihan menu yang lebih sihat yang ada di restoran berkenaan. Permohonan terbuka kepada semua rangkaian restoran di Malaysia yang mempunyai menu yang sama di semua cawangan. Rangkaian restoran ini termasuk restoran francais, syarikat makanan segera dan syarikat persendirian.

Untuk pertanyaan lanjut, sila hubungi:

Sekretariat MyChoice

Bahagian Pemakanan,

Kementerian Kesihatan Malaysia

Aras 1, Blok E3, Kompleks E, Presint 1,

Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan,

62590 Putrajaya.

03-8892 4457/4556

mychoice@moh.gov.my

Pemakanan di peringkat bayi dan kanak-kanak akan mempengaruhi corak dan status pemakanan apabila dewasa kelak. Kanak-kanak yang berada di Taska adalah berumur antara 2 bulan hingga bawah 5 tahun. Bayi dan kanak-kanak pada peringkat umur ini memerlukan jumlah tenaga dan nutrien yang mencukupi bagi membantu dan menyokong pertumbuhan fizikal dan mental yang optimum. Bayi dan kanak-kanak yang dihantar ke Taska akan menghabiskan masa hampir 6 hingga 10 jam di situ. Oleh itu, selain ibu bapa, pendidik dan pengasuh juga memainkan peranan penting dalam memupuk amalan pemakanan sihat kepada kanak-kanak.

1. Memastikan bayi dan kanak-kanak mendapat makanan yang seimbang dan bersesuaian mengikut keperluan dan umur melalui cadangan menu di Taska.

2. Meningkatkan pengetahuan berkaitan pemakanan kepada kumpulan sasar; kanak-kanak, ibu bapa, pendidik dan pengasuh melalui advokasi secara berkala melalui advokasi yang berterusan di media cetak, media elektronik dan lapangan.

3. Menggalakkan penglibatan ibu bapa dalam aktiviti pemakanan di Taska.

4. Meningkatkan kemahiran penyediaan makanan bayi dan kanak-kanak kepada ibu bapa, pendidik/pengasuh dan penyedia makanan melalui kursus dan latihan.

5. Memantau status pemakanan bayi dan kanak-kanak di Taska.

• Infografik

1. Kunci Pemakanan Sihat

2. Hidangan Untuk Si Manja

3. Awasi Waktu Makan Anak Anda

4. Snek Sihat untuk Si Manja

5. Ketahui Apa yang Anak Anda Makan

6. Anak Cerewet Makan Sayur?

7. Jadilah Ibu Bapa yang Kreatif

8. Ketahui Saiz Hidangan Buah untuk Anak Anda

9. Ketahui Kebaikan Air Kosong kepada Anak Anda

• Buku

1. Garis Panduan Perancangan Menu di Taska

2. Panduan Pengendalian dan Pemberian Susu yang Selamat di Pusat Jagaan dan Taska

3. Modul Latihan Penyediaan Makanan di Taska, Tabika dan Pra Sekolah

• Poster

1. Contoh Sukatan Makanan Bayi dan Kanak-kanak

• Permainan Interkatif

1. Dam Ular Gergasi

2. Permainan Magnetik Pinggan Sihat Saya

Untuk pertanyaan lanjut, sila hubungi:

Puan Nur Liana bt. Abdul Latiff

nur_liana@moh.gov.my

03-88924458

Sektor Pemakanan Institusi berfungsi dalam penyelarasan isu-isu teknikal makanan dan pemakanan mengikut kumpulan sasar dan agensi berkaitan (multidisiplin). Ia termasuklah memberi advokasi penerapan amalan makan secara sihat dalam dalam pengurusan makanan di Taska, institusi pemulihan/ kebajikan dan tahanan, memberi khidmat nasihat dan menjadi sumber rujukan teknikal dalam pemakanan institusi di peringkat kebangsaan inter dan intra agensi serta membangunkan dan menyemak semula resipi dan menu seragam bagi operasi pemakanan di institusi.

Selain itu, Sektor Pemakanan Institusi juga turut membentuk modul, garis panduan, prosedur operasi standard (SOP) dan bahan advokasi mengikut keperluan kumpulan sasar serta menjalankan latihan kemahiran amalan makanan secara sihat berasaskan Panduan Diet Malaysia.

Sektor Pemakanan Institusi sentiasa memantau dan menilai prestasi pengurusan pemakanan di institusi menerusi sistem pemantauan dan pelaksanaan program/ aktiviti pemakanan di institusi secara berterusan yang dibantu oleh Pegawai Sains Pemakanan di lapangan.

Sektor Pemakanan Institusi menjalankan fungsi-fungsi sektor di fasiliti berikut :

a) Taman Asukan Kanak-kanak (Taska)

b) Rumah Kebajikan Warga Emas

c) Rumah Kebajikan Kanak-kanak

d) Rumah Perlindungan Wanita

e) Pusat Aktiviti Warga Emas

f) Pusat Gelandangan

g) Pusat Pemulihan Dalam Komuniti (PDK)

h) Institusi OKU

i) Cure & Care Rehabilitation Centre (CCRC) AADK

j) Sekolah Juvana/ Sekolah Pemulihan Akhlak

k) Lokap Polis

l) Lokap Depoh Tahanan

m) Penjara

n) Lain-lain institusi

Pusat Maklumat Pemakanan merupakan sebuah pusat yang berfungsi menyebarkan maklumat pemakanan yang tepat dan terkini kepada rakyat. Ianya juga menyediakan kemudahan pembelajaran mengenai pemakanan dengan menggunakan teknologi yang terkini, berkesan dan mesra pelanggan. Pusat Maklumat Pemakanan juga merupakan pusat rujukan pemakanan bagi organisasi dalam dan luar Kemententerian Kesihatan Malaysia.

Meningkatkan taraf pemakanan masyarakat melalui penyebaran maklumat pemakanan

• Menyebarkan maklumat pemakanan terkini kepada masyarakat

• Meningkatkan kesedaran masyarakat tentang kepentingan amalan makan secara sihat

• Meningkatkan pengetahuan dan kemahiran masyarakat dalam mengamalkan makan secara sihat

• Meningkatkan pengetahuan dan kemahiran masyarakat dalam pengurusan berat badan

• Pameran Pemakanan

• Saringan Status Berat

• Runding Cara Pemakanan

• Edaran Bahan Pendidikan

• Kem Pengurusan Berat Badan

• Senamrobik

Untuk pertanyaan lanjut, sila hubungi:

Puan Farah Dahlia Ahmad Ghazali

farahdahlia@moh.gov.my

03-8892 4490

Projek Dapur Sihat Masyarakat (DSM) diwujudkan sebagai satu usaha untuk mempertingkatkan lagi pelaksanaan dan keberkesanan aktiviti promosi pemakanan yang dijalankan oleh anggota kesihatan di klinik-klinik kesihatan. Pelaksanaan projek ini juga adalah untuk memperkembangkan skop promosi pemakanan meliputi aspek penyediaan hidangan makanan keluarga dan ekonomi rumahtangga termasuk perancangan menu, pengubahsuaian resipi, kebersihan dan keselamatan makanan dan pengurusan dapur. Ianya juga adalah satu usaha untuk memperluaskan kumpulan sasaran aktiviti promosi pemakanan kepada suri rumah tangga, ahli-ahli keluarga, murid-murid sekolah, golongan remaja, orang dewasa dan masyarakat keseluruhannya.

Untuk meningkatkan kualiti, kebersihan dan keselamatan makanan dan hidangan di rumah melalui tunjuk ajar secara interaktif, participative, hands-on dan holistic dengan mengutamakan perkongsian bijak (smart partnership) dalam kalangan masyarakat, agensi kerajaan dan pihak swasta.

• Sesi Masakan

1. Uji cipta dan perujian resepi sihat
2. Sesi memasak hidangan keluarga

Untuk pertanyaan lanjut, sila hubungi:
Puan Farah Dahlia Ahmad Ghazali
farahdahlia@moh.gov.my
03-8892 4490

Pasar raya merupakan tempat tumpuan orang ramai untuk mendapatkan bekalan makanan seisi keluarga. Oleh itu, pemilihan bahan makanan di pasar raya boleh menentukan jenis makanan yang dimakan di rumah dan seterusnya boleh mempengaruhi tahap kesihatan keluarga. Aktiviti Promosi Pemakanan Sihat Di Pasar Raya merupakan satu aktiviti pendidikan pemakanan sihat yang menggunakan pendekatan yang inovatif dan menarik. Aktiviti ini diwujudkan bagi memenuhi keperluan orang ramai mendapatkan maklumat pemakanan yang tepat semasa membuat pemilihan makanan di pasar raya. Program ini telah dirasmikan oleh YB Dato’ Seri Liow Tiong Lai, Menteri Kesihatan Malaysia pada 8 Oktober 2011 bertempat di pasar raya besar Giant Shah Alam.

Untuk meningkatkan pengetahuan dan kemahiran pengguna tentang pemakanan sihat.

• Untuk menerapkan amalan pemakanan yang sempurna dan pemakanan sihat ke dalam kehidupan harian melalui cara yang praktikal.

• Untuk menyebarkan mesej-mesej makan secara sihat kepada pengunjung pasar raya.

• Untuk menyediakan maklumat pemakanan di tempat pemilihan makanan dilakukan.

• Untuk mendidik pengguna membuat pilihan makanan yang lebih bijak.

• Untuk meningkatkan kesedaran individu dan masyarakat terhadap kepentingan, faedah dan peluang untuk mengamalkan makan secara sihat.

• Untuk meningkatkan bilangan orang ramai yang mengamalkan makan secara sihat.

Kembara Pemakanan Sihat Di Pasar Raya merupakan aktiviti utama dalam Promosi Pemakanan Sihat Di Pasar Raya. Dalam aktiviti ini, peserta akan dibawa mengembara ke seksyen-seksyen makanan mengikut kumpulan makanan. Aktiviti ini dikendalikan oleh 2 orang pemandu kembara yang terdiri daripada Pegawai Sains Pemakanan dan Pegawai Teknologi Makanan atau Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran. Bilangan peserta yang disarankan ialah seramai 10 – 20 orang peserta.

Dalam aktiviti ini, para peserta dikehendaki mengisi borang pra kembara pemakanan sihat di pasar raya sebelum kembara dijalankan. Seterusnya, para peserta akan dibawa mengembara ke lima seksyen utama sambil diberi penerangan oleh PSP. Lima seksyen tersebut seperti berikut:

Seksyen ini mewakili makanan pada aras pertama Piramid Makanan Malaysia iaitu kumpulan nasi, mi, roti, bijirin, produk bijirin dan ubi-ubian.

Seksyen ini mewakili makanan pada aras kedua Piramid Makanan Malaysia iaitu kumpulan sayur-sayuran dan buah-buahan.

Seksyen ini mewakili makanan pada aras ketiga Piramid Makanan Malaysia iaitu kumpulan ikan, ayam, daging, telur, kekacang, susu dan produk tenusu.

Seksyen ini mewakili makanan pada aras keempat Piramid Makanan Malaysia iaitu kumpulan lemak, minyak, gula dan garam.

Seksyen ini boleh dilakukan di peti sejuk yang meletakkan susu dan produk tenusu. Seksyen ini memberi pendidikan kepada peserta mengenai label dan cara membaca label.

Setelah selesai mengembara ke lima seksyen, para peserta diminta untuk mengisi borang pasca penilaian untuk menilai pengetahuan mereka.

1. Buku Panduan Membeli Belah Makanan Secara Sihat

2. Risalah kembara Pemakanan Sihat Di Pasar Raya

3. Risalah Betik

4. Risalah Sawi

Untuk pertanyaan lanjut, sila hubungi:

Puan Farah Dahlia Ahmad Ghazali

farahdahlia@moh.gov.my

03-8892 4490

Tinjauan Kesihatan dan Morbiditi Kebangsaan (National Health and Morbidity Survey, NHMS) mendapati kadar obesiti telah meningkat sebanyak lima kali ganda iaitu dari 4.0% pada tahun 1996 ke 19.7% pada tahun 2019. Keadaan ini meningkatkan risiko penyakit berkaitan pemakanan seperti hipertensi dan diabetes yang merupakan antara faktor utama yang menyumbang kepada kematian akibat penyakit kardiovaskular di Malaysia.

Bagi mengawal dan memulihkan masalah kesihatan berkaitan dengan pemakanan, perkhidmatan runding cara pemakanan ditawarkan di klinik kesihatan kerajaan yang dikendalikan oleh Pegawai Sains (Pemakanan) mengikut temujanji. Perkhidmatan ini merupakan salah satu intervensi pemakanan kepada pelanggan yang berisiko atau yang telah didiagnosa dengan penyakit berkaitan pemakanan oleh Pakar Perubatan Keluarga atau Pegawai Perubatan. Perkhidmatan ini telah mula dilaksanakan pada tahun 2007 di 17 buah klinik kesihatan secara rintis dan sehingga Disember 2019, sebanyak 302 buah klinik kesihatan di seluruh negara telah menyediakan perkhidmatan ini. Walau bagaimanapun, jumlah tersebut masih lagi kecil berbanding dengan jumlah klinik kesihatan di seluruh negara iaitu sebanyak 1090 buah.

Selari dengan penguatkuasaan Akta Profesion Kesihatan Bersekutu (Akta 774), perkhidmatan runding cara pemakanan oleh Pegawai Sains (Pemakanan) telah memfokuskan kepada masalah berkaitan berat badan di kalangan bayi, kanak-kanak, remaja, ibu (sebelum, semasa hamil dan selepas bersalin), dewasa dan warga emas, masalah penyusuan susu ibu, makanan pelengkap bayi, masalah anaemia (berkaitan kekurangan zat besi), serta kekurangan/ berlebihan nutrien tertentu bermula tahun 2019.

Untuk mengawal dan memulihkan masalah kesihatan berkaitan pemakanan pelanggan melalui pendekatan runding cara pemakanan secara individu atau berkumpulan agar mereka dapat menikmati kehidupan yang normal dan dapat memberi sumbangan ke arah meningkatkan produktiviti negara.

1. Pengurusan Pemakanan Orang Dewasa yang Berlebihan Berat Badan / Obes atau yang Mempunyai Faktor-Faktor Risiko Kardiovaskular.

2. Pengurusan Pemakanan Warga Emas Hiperlipidemia

3. Pengurusan Pemakanan Orang Dewasa dan Warga Emas Pra Diabetes dan Diabetes Jenis 2

4. Pengurusan Pemakanan Orang Dewasa dan Warga Emas Hipertensi

5. Pengurusan Pemakanan Remaja Berlebihan Berat Badan.

1. Pengurusan Berat Badan Untuk Orang Dewasa yang Berlebihan Berat Badan & Obes.

2. Pengendalian Kanak-kanak/Remaja Berlebihan Berat Badan