SEJARAH
Perkhidmatan kesihatan keluarga merupakan antara perkhidmatan yang terawal dijalankan oleh Kementerian Kesihatan Malaysia, sejak tahun 1900 lagi. Perkhidmatan ini bermula dengan Kesihatan Ibu dan Anak yang merupakan teras bagi perkhidmatan kesihatan luar bandar. Kini ia telah berkembang menjadi perkhidmatan yang komprehensif pada peringkat penjagaan primer.
Tumpuan awal perkhidmatan kesihatan keluarga ini adalah kepada penduduk luar bandar. Perkhidmatan Kesihatan Ibu dan Anak disalurkan melalui Sistem Tiga Peringkat (3-Tier System), di mana Klinik Bidan sebagai fasiliti peringkat pertama terdekat dengan masyarakat, dijaringkan melalui sistem rujukan yang teguh dengan Pusat Kesihatan Kecil dan Pusat Kesihatan Besar.
Perkhidmatan Kesihatan Ibu dan Anak bermula sebagai program yang vertical seperti perkhidmatan kesihatan sekolah, perancang keluarga dan penyakit bawaan vektor. Kini ia telah diintegrasikan sebagai satu pakej perkhidmatan kesihatan yang komprehensif dan disampaikan pada peringkat penjagaan kesihatan primer. Dengan pembangunan modal insan yang teguh, perkhidmatan kesihatan primer telah dikembangkan meliputi penduduk di kawasan pendalaman bagi golongan yang terpinggir dan miskin di bandar, bersesuaian dengan matlamat perkhidmatan primer iaitu mencapai ‘Liputan Sejagat’. Setiap rakyat Malaysia mempunyai hak kepada perkhidmatan kesihatan primer. Justeru itu, dalam millienium ini, semua pendekatan kini menumpu kepada memperluaskan lagi akses kepada masyarakat.
Tumpuan awal perkhidmatan kesihatan keluarga ini adalah kepada penduduk luar bandar. Perkhidmatan Kesihatan Ibu dan Anak disalurkan melalui Sistem Tiga Peringkat (3-Tier System), di mana Klinik Bidan sebagai fasiliti peringkat pertama terdekat dengan masyarakat, dijaringkan melalui sistem rujukan yang teguh dengan Pusat Kesihatan Kecil dan Pusat Kesihatan Besar.
Perkhidmatan Kesihatan Ibu dan Anak bermula sebagai program yang vertical seperti perkhidmatan kesihatan sekolah, perancang keluarga dan penyakit bawaan vektor. Kini ia telah diintegrasikan sebagai satu pakej perkhidmatan kesihatan yang komprehensif dan disampaikan pada peringkat penjagaan kesihatan primer. Dengan pembangunan modal insan yang teguh, perkhidmatan kesihatan primer telah dikembangkan meliputi penduduk di kawasan pendalaman bagi golongan yang terpinggir dan miskin di bandar, bersesuaian dengan matlamat perkhidmatan primer iaitu mencapai ‘Liputan Sejagat’. Setiap rakyat Malaysia mempunyai hak kepada perkhidmatan kesihatan primer. Justeru itu, dalam millienium ini, semua pendekatan kini menumpu kepada memperluaskan lagi akses kepada masyarakat.
SUSUR ALUR
19..
1923
Perundangan Kawalan amalan dan latihan kebidanan di Negeri-Negeri Selat (Melaka) dan seterusnya di negeri-negeri lain di Semenanjung Tanah Melayu telah diperkenalkan.
1923
1948
Kesihatan Ibu dan Anak telah dipilih sebagai salah satu bidang utama dari 4 bidang kesihatan yang telah dikenalpasti oleh Pertubuhan Kesihatan Sedunia.
1956
Perkhidmatan Kesihatan Ibu dan Anak dikenalpasti sebagai komponen utama dalam Program Pembangunan Kesihatan Luar Bandar Negara. Semenjak itu, kemudahan-kemudahan kesihatan telah dibangunkan dengan meluas di bawah perkhidmatan kesihatan luar bandar melalui Pusat Kesihatan Luarbandar (1:50,000 penduduk) berkonsepkan Sistem 3-peringkat (3-tier). Perkhidmatan pergigian dan pesakit luar juga disalurkan melalui Pusat-Pusat Kesihatan Besar dan Pusat-pusat Kesihatan Kecil (1:10,000 penduduk), manakala perkhidmatan kebidanan di rumah disediakan di Rumah-rumah Bidan dan Klinik (1:2000 penduduk)
1956
1964
Unit Kesihatan Ibu dan Anak di Kementerian Kesihatan Malaysia telah ditubuhkan secara rasmi untuk tujuan pembangunan, penyeliaan dan kawalan perkhidmatan yang lebih berkesan. Walaubagaimanapun, unit ini telah dimansuhkan selepas setahun ditubuhkan.
1971
Selepas enam tahun, Unit Kesihatan Ibu dan Anak diwujudkan semula pada bulan April.
1971
1973
Perkhidmatan Perancang Keluarga dalam Unit Kesihatan Keluarga, Program Amalan Makanan dan Pemakanan, serta Program Kesihatan Sekolah telah diintegrasikan dalam program Kesihatan Ibu dan Anak.
1974
Jawatan Pegawai Kesihatan Ibu dan Anak Negeri diwujudkan untuk mengukuhkan pembangunan perkhidmatan Kesihatan Ibu dan Anak di Peringkat negeri.
1974
1976
Jawatan Pegawai Zat Makanan Negeri diwujudkan.
1979
Perkhidmatan Kesihatan Luar bandar telah dinaiktaraf dari Sistem 3-peringkat (3-tier system) yang merangkumi Pusat Kesihatan Besar, Pusat Kesihatan Kecil serta Rumah Bidan kepada Sistem 2-peringkat (2-tier system) yang merangkumi Klinik Kesihatan dan Klinik Desa.
1979
1991
Aktiviti Kesihatan Ibu dan Anak dalam program Kesihatan Keluarga telah diperluaskan merangkumi Unit Ibu dan Anak, Unit Pesakit Luar dan Unit Pergigian
1995
Di peringkat Ibu Pejabat, Unit baru termasuk Penjagaan Kesihatan Primer, Kesihatan Warga Tua, Kesihatan Remaja dan Kesihatan Mental telah diwujudkan. Manakala Pusat-Pusat Kesihatan telah bertukar nama kepada Klinik-Klinik Kesihatan untuk menyediakan perkhidmatan penjagaan kesihatan yang lebih komprehensif kepada komuniti.
1995
1996
Bahagian Kesihatan Keluarga di bawah Jabatan Kesihatan Awam ditukar nama kepada Bahagian Pembangunan Kesihatan Keluarga berdasarkan kepada perluasan skop yang telah diperkenalkan. Unit Kesihatan Primer telah dinaiktaraf kepada Cawangan Penjagaan Kesihatan Primer.
1997
Pakar Perubatan Keluarga telah mula melapurkan diri buat pertama kali di klinik-klinik kesihatan dan memberi perkhidmatan yang telah diperluaskan.
1997
20..
2001
Dasar Kesihatan Remaja dirasmikan.
2001
2006
Perkhidmatan Primer telah diperkenalkan dengan Sistem Rekod Perubatan Elektronik iaitu Teleprimary Care (TPC). Ini merupakan satu ‘enterprise system’ yang membolehkan perkongsian rekod klinikal pesakit di antara klinik kesihatan dengan hospital yang dirujuk. Sebagai permulaan, tiga buah negeri terlibat iaitu Johor, Sarawak dan Perlis.
2008
“REAP or Reviewed Approach In Primary Health Care” telah diperkenalkan. Kaedah ini adalah hasil dari keperluan untuk mengendalikan pelbagai program yang diperkenalkan di klinik kesihatan, bermula dengan program kaedah pusingan hayat seperti remaja, dewasa, warga emas dan keperluan khas dengan pelbagai program pencegahan seperti kanser, darah tinggi, diabetis, tibi, malaria, HIV, penyakit kelamin dan banyak lagi. Kaedah ini melihat kepada cara mana pelbagai program, aktiviti dan proses kerja diintegrasikan menjadikan satu usaha yang mantap bagi mengendalikan pesakit secara menyeluruh di peringkat individu.
2008
2010
Fasiliti Klinik Kesihatan telah diperkenalkan dengan tambahan klinik dinamakan Klinik 1 Malaysia, Klinik Bus Bergerak 1 Malaysia, Klinik Boat Bergerak 1 Malaysia sebagai tambahan kepada Klinik Kesihatan dan Klinik Ibu Anak, Klinik Desa.
2012
Fasiliti Kesihatan diperluaskan lagi dengan 2 kategori baru di bawah Transformasi Kerajaan iaitu Rural Transformation Program (RTC), Urban Transformation Program (UTC) di mana Klinik RTC dan Klinik UTC dibina.
2012
